De aanwezigheid van kakkerlakken in woningen is een terugkerend probleem, en het is vaak moeilijk om deze twee soorten insecten met het blote oog te onderscheiden.
Definitie van de termen: kakkerlakken
De termen "blatte" en "kakkerlak" worden vaak door elkaar gebruikt, wat tot verwarring kan leiden. In werkelijkheid verwijzen deze termen naar insecten die tot dezelfde familie behoren, namelijk de kakkerlakken (Blattidae), maar tot verschillende suborden. De term "kakkerlak" is breder en omvat een grotere groep insecten, waaronder blatten, terwijl "blatte" verwijst naar een specifieke familie.
Belangrijkste morfologische kenmerken voor identificatie
De identificatie van kakkerlakken kan worden uitgevoerd door hun morfologische kenmerken te observeren, dat wil zeggen hun vorm, grootte, kleuren en andere fysieke details.
Lichaam
- Vorm: Kakkerlakken hebben over het algemeen een ovaal en afgeplat lichaam, terwijl andere kakkerlakken een meer langwerpig en minder plat lichaam hebben. Dit verschil is vooral zichtbaar in profiel.
- Grootte: De gemiddelde grootte van kakkerlakken is over het algemeen groter dan die van andere soorten. De Amerikaanse kakkerlak kan bijvoorbeeld 35 mm lang worden, terwijl de Duitse kakkerlak niet groter wordt dan 15 mm. Er zijn echter uitzonderingen, met name de oosterse kakkerlak, die 25 mm kan bereiken.
- Kleur: Kakkerlakken vertonen een verscheidenheid aan kleuren, variërend van donkerbruin tot zwart, tot roodachtig. Kleur alleen is geen betrouwbaar criterium voor identificatie, het is belangrijk om op andere kenmerken te letten.
Antennes
- Lengte: De antennes van kakkerlakken zijn over het algemeen langer dan die van andere soorten, in verhouding tot de grootte van hun lichaam. Ze zijn draadvormig (in de vorm van een draad) en zeer gevoelig voor geuren en trillingen.
- Vorm: De antennes van andere soorten kakkerlakken kunnen draadvormig zijn, zoals die van kakkerlakken, of geveerd (in de vorm van een kam). Geveerde antennes zijn vooral zichtbaar bij sommige soorten, zoals de oosterse kakkerlak.
Vleugels
- Aanwezigheid: De meeste kakkerlakken hebben vleugels, maar hun grootte en vorm variëren van soort tot soort. Sommige soorten, zoals de oosterse kakkerlak, hebben zeer korte vleugels, terwijl andere, zoals de Amerikaanse kakkerlak, vleugels hebben die hun hele achterlijf bedekken.
- Vorm: De vleugels van kakkerlakken zijn over het algemeen kort en rond, terwijl die van andere soorten langer en smaller zijn. De vleugels van kakkerlakken worden vaak gebruikt om over korte afstanden te zweven, terwijl die van andere soorten niet worden gebruikt om te vliegen.
Poten
- Aantal: Kakkerlakken hebben zes poten, zoals alle insecten.
- Vorm: De poten van kakkerlakken zijn over het algemeen robuuster dan die van andere soorten. Ze zijn bedekt met stekels en haren waardoor ze op verticale oppervlakken kunnen klimmen en zich snel kunnen verplaatsen.
Andere kenmerken
- Pronotum: Het pronotum is een dorsale plaat die de thorax bedekt. Bij kakkerlakken is het pronotum vaak breder dan de thorax, terwijl het bij andere soorten over het algemeen smaller is. De vorm van het pronotum is een belangrijke indicator om bepaalde soorten te onderscheiden.
- Cerci: De cerci zijn twee aanhangsels aan het uiteinde van het achterlijf. Bij kakkerlakken zijn de cerci over het algemeen langer en dunner dan bij andere soorten. Met deze sensorische aanhangsels kunnen de insecten bewegingen en veranderingen in de omgeving detecteren.
Identificatie op basis van de meest voorkomende soorten
De aanwezigheid van kakkerlakken in huizen is een veelvoorkomend probleem en de identificatie van de soort is belangrijk om de juiste bestrijdingsmethode te kiezen. Hier zijn enkele voorbeelden van de meest voorkomende soorten in Nederland:
De Amerikaanse kakkerlak (periplaneta americana)
De Amerikaanse kakkerlak is een van de grootste soorten kakkerlakken, met een lengte van ongeveer 35 mm. Hij wordt gekenmerkt door zijn roodbruine kleur, lange vleugels die het hele achterlijf bedekken, draadvormige antennes en robuuste poten. Hij wordt vaak aangetroffen in vochtige en warme gebieden, zoals keukens, badkamers en kelders.
De oosterse kakkerlak (blatta orientalis)
De oosterse kakkerlak is een soort met een glanzend zwarte kleur en een lengte van ongeveer 25 mm. Vrouwtjes hebben zeer korte vleugels, terwijl mannetjes langere vleugels hebben, maar ze vliegen niet. Hij onderscheidt zich door zijn draadvormige antennes en robuuste poten. De oosterse kakkerlak geeft de voorkeur aan donkere en vochtige omgevingen, zoals riolen, kelders en souterrains.
De Duitse kakkerlak (blattella germanica)
De Duitse kakkerlak is een kleine soort, met een lengte van ongeveer 15 mm. Hij onderscheidt zich door zijn lichtbeige kleur en twee zwarte banden op het pronotum. Zijn vleugels zijn relatief kort en bedekken niet het hele achterlijf. Hij heeft draadvormige antennes en dunne poten. Hij wordt vaak aangetroffen in keukens en badkamers, waar hij zich voedt met voedsel, afval en vocht.
Tips voor een effectieve identificatie
Om kakkerlakken correct te identificeren, is het belangrijk om hun fysieke kenmerken zorgvuldig te observeren en deze informatie te vergelijken met de beschrijvingen van de soorten.
- Maak nauwkeurige foto's: Gebruik een digitale camera of smartphone om scherpe foto's te maken van het insect vanuit verschillende hoeken. Leg de belangrijke details vast, zoals de vorm van het lichaam, de antennes, de vleugels en de poten.
- Observeer de details: Gebruik een vergrootglas of een vergrootapparaat om de fijne details van het insect te observeren. Let op de vorm van de antennes, de aanwezigheid of afwezigheid van cerci, de kleur en de textuur van het pantser.
- Raadpleeg identificatiegidsen: Er zijn veel identificatiegidsen voor insecten online en in boekhandels beschikbaar. Vergelijk de foto's en beschrijvingen met de exemplaren die u hebt gevonden om de identificatie te bevestigen.
- Neem contact op met een expert: Aarzel niet om bij twijfel contact op te nemen met een expert in entomologie om een nauwkeurige identificatie te krijgen. Een professional kan u helpen bij het identificeren van de soorten kakkerlakken die in uw woning aanwezig zijn.
Door deze tips te volgen, kunt u kakkerlakken correct identificeren, waardoor u de juiste bestrijdingsmethode kunt kiezen om deze plagen uit uw huis te verwijderen.